कोरोना संक्रमण भयावह, घट्दैछ परीक्षण 
अछामको कमलबजार नगरपालिकाले स्थापना गरेको प्रयोगशाालामा पछिल्लो ३ दिनसम्म कोरोना परीक्षण भएन । कुनै बेला २४ घण्टामा १ सय २८ जनाको परीक्षण हुने गरेको प्रयोगशालामा स्थानीय तहहरुले स्वाब संकलन गर्न छोडेपछि नमूना परीक्षण ह्वात्तै घटेको हो । परीक्षण हुन छाडेपछि प्रयोगशालामा कार्यरत स्वास्थ्यकर्मीहरु फुर्सदिला बनेका छन् । स्वाव नै संकलन नभएपछि जिल्लामा कोरोनाको जोखिम बढ्ने भन्दै चिन्ता व्यक्त गरिएको छ । कमलबजार नगरपालिकाका स्वास्थ्य संयोजक चक्र विष्टले स्थानीय तहहरु संगै अन्य जिल्लाहरुबाट स्वाबको नमूना आउन छोडेको बताउँदै भने, ‘स्वाब नै नआएपछि परीक्षण नभएको हो । कुनै मेसिन औजार लगायत अन्य कारणले भने रोकिएको हैन ।’ 

जिल्ला अस्पताल बैतडीका मेसु डाक्टर बसन्तराज जोशी पनि स्वाब आउन छोडेपछि परीक्षण घटेको बताउँछन् । तर प्रदेश सरकारले स्थानीय तहहरुलाई कन्ट्याक्ट ट्रेसिङमा परेकाहरुको स्वाब संकलन गर्न निर्देशन दिएको सामाजिक विकास मन्त्रालयका प्रवक्ता नरेन्द्र कार्कीको भनाइ छ । ‘संघीय स्वास्थ्य मन्त्रालयको निर्देशिकाले कोभिडको लक्षण देखिएपछि मात्रै स्वाब संकलन गर्न भनेको छ ।’ उनले भने, ‘सोही निर्देशिका अनुसार अहिले कम स्वाब संकलन भईरहेको हो ।’ सेती प्रादेशिक अस्पतालका फिजिसिन डाक्टर निराजनदत्त शर्मा पौडेलले कोरोना नियन्त्रण तथा अवस्था यकिन गर्न परीक्षण बढाउनु पर्नेमा जोड दिए । 

बढ्दैछ कोरोना मृत्युदर, घट्दैछ परीक्षण
सुदूरपश्चिममा कोरोनाको परीक्षण अझै बढ्न सकेको छैन । सुदूरपश्चिममा हाल ६ वटा प्रयोगशाला मार्फत परीक्षण हुँदै आएको छ । धनगढी, बैतडी, डोटी, डडेल्धुरा, बझाङ र अछामको कमलबजारमा रहेको प्रयोगशाला गरी ६ वटै प्रयोगशालाको परीक्षण क्षमता दैनिक ४ हजार ८ सय भएपनि नमूना संकलन नहँुदा पछिल्लो १० दिनको अवधिमा दैनिक ५ सयभन्दा कम संख्यामा परीक्षण भएको छ । अहिले परीक्षण र उपचार निःशुल्क हुने भएपनि स्वाब संकलन कम र कन्ट्रयाक्ट टे«सिङ हुनै छोडेको छ । परीक्षणको दायरा नबढ्नुको कारण सरकार आफ्नो जिम्मेवारीबाट पछि हटेकोे प्रतिपक्षी दलको आरोप छ । नेपाली काँग्रेस संसदीय दलका नेता डाक्टर रणबहादुर रावलले भने–‘सरकारले कोरोना परीक्षणमा सुरुदेखि नै लापरवाही गरिरहेको छ । जसको कारण कोरोना तिब्र फैलिइरहेको छ । कोरोनाको संख्या कम देखाउन सरकार परीक्षण गर्न चाहेको छैन ।’ सरकारले स्वाब संकलन र कन्ट्रयाक्ट ट्रेसिङ गर्न उदासिन हुँदा न्यून संख्यामा नमूना संकलन हुँदा प्रयोगशालामा नमूनाको अभावमा परीक्षण कम र सुस्त भइरहेको जनगुनासो बढेको छ । तर सामाजिक विकास मन्त्रालयका प्रवक्ता नरेन्द्रसिंह कार्कीले भने, ‘सरकारले कसैको पनि कोरोना परीक्षण जवरजस्ती गर्न सक्दैन । स्वईच्छाले परीक्षण गर्न आउनेलाई परीक्षण नगरी घर फर्काएको छ भने भन्नुस्, कारवाही हुन्छ । सरकारले मापदण्ड अनुसार सबैको परीक्षण गर्छ ।’  तर कोरोना परीक्षणको पछिल्लो १० दिनको तथ्यांक केलाउँदा परीक्षण घटेता पनि संक्रमणको दरमा भने डर लाग्दो रुपमा बढेको छ । 
संक्रमण ५ प्रतिशतभन्दा माथि देखिनु महामारी रोगमा निकै गम्भीर अवस्था हुने हुँदा परीक्षणको दायरा बढाउनु पर्नेमा जोड जनस्वास्थ्यविदहरुको छ । जनस्वास्थ्यविद् डाक्टर बाबुराम मरासिनीले भने, ‘कोरोना परीक्षण गर्न सरकार सुस्ताएझै देखिन्छ । महामारी नियन्त्रण गर्न संक्रमणको जोखिममा रहेका हरेक व्यक्तीको कोरोना परीक्षण गर्ने र संक्रमितलाई आईसोलेट गर्ने कार्यमा तदारुकता हुनुपर्ने अनिवार्य सर्त हुन्छ । संक्रमण रोक्न कुनै पनि वाहनामा परीक्षण रोक्नु भनेको खतरा निम्त्याउनु हो ।’

कैलालीको गौरीगंगा नगरपालिका वडा नम्बर ३ का वडाध्यक्ष नरेन्द्रबहादुर शाहको कोरोना संक्रमणबाट मृत्यु भयो । सेती प्रादेशिक अस्पतालको कोरोना अस्थायी अस्पतालमा उपचाररत वडाध्यक्ष शाहको कोरोनाका कारण मृत्यु भएको हो । अहिले स्थायी बसोबास गौरीगंगामै रहेका शाहको पुख्र्यौली घर अछाम हो । दशैंका बेला पहाडमा पुजा गर्न अछाम पुगेका उनलाई स्वास्थ्यमा गम्भीर समस्या देखिएपछि मात्र अस्पताल भर्ना गरिएको उनका छोरा सौरभ शाहले बताए । ‘सुरुमा सामान्य रुखाखोकी लागे जस्तो भयो, आज ठीक होला भोली ठीक होला भन्ने लाग्यो,’ उनले भने, ‘सेती प्रादेशिक अस्पतालमा उपचारको क्रममा कोरोना समेत पोजेटिभ देखायो । चेकजाँच गर्दा निमोनिया पनि भयो ।’

भेन्टिलेटरमा राखेर उपचार गराइरहेका शाहको स्वास्थ्य अवस्था गम्भीर भएपछि मात्र अस्पताल आउँदा बचाउन नसकिएको चिकित्सकहरुको भनाई छ । सेती प्रादेशिक अस्पतालमै उपचाररत कैलालीको गोदावरी नगारपालिका ओलानीका ३० वर्षीया महिलाको कोरोना संक्रमणका कारण मृत्यु भएको थियो । श्वास प्रश्वासमा समस्या देखिएपछि मात्र ती महिलालाई अस्पताल भर्ना गरिएको थियो । उपचारकै क्रममा परीक्षण गराउँदा संक्रमण पुष्टि भएको उनका देवर दीपक परियारले बताए । ‘दम लाग्न थालेपछि मात्रै अस्पताल लगेका हौं’, उनले भने ‘अस्पताल ल्याउनु पुर्व नै कोरोना संक्रमण भई निमोनिया भएको कुरा अस्पताल आएपछि मात्रै थाहा भयो ।’

यी २ प्रतिनिधि घटना मात्रै हुन् । पछिल्लो समय लक्षण देखिएका भन्दा पनि अवस्था गम्भीर भएपछि मात्र अस्पताल ल्याउने परिपाटीले दुर्घटना निम्त्याउदै आएको छ । सरकारले नै गम्भीर अवस्था नभएसम्म अस्पताल नआउन निर्देशन दिएपछि कोरोनालाई सामान्य रुपमा लिदा संक्रमणबाट मृत्यु हुने क्रम बढेको हो । पछिल्लो समय त मौसमी रुघाखोकी र कोरोनाका लक्षण मिल्दाजुल्दा हुने भएकाले धेरैले संक्रमण भएको÷नभएको पहिचान गर्न समेत सकिरहेका छैनन् । तर संक्रमण हुन नदिन स्वास्थ्य सुरक्षाका मापदण्डको अनिवार्य पालना गर्न र कुनै खालको शंका लागेमा चिकित्सकको सल्लाह लिन आग्रह गरिएको छ । ‘कोरोना नै हो भन्ने त लक्षण हेरेर नै हो,’ सेती प्रादेशिक अस्पतालका फिजिसिएन डा. शेरबहादुर कमरले भने, ‘शंका कसलाई गर्ने भन्ने अन्यौलता देखिएकोले सावधानी अपनाउन आवश्यक छ ।’

कोरोना संक्रमित बिरामी बढ्दै 
जाडोयाम सुरु भएसँगै जटिल अवस्थाका कोरोना संक्रमित बिरामी बढ्दै गएका छन् । तोकिएको स्वास्थ्य सुरक्षाका मापदण्ड नअपनाई सर्वसाधारणको चहलपहल बढ्दा कोरोना फैलिने जोखिम थप बढेको स्वास्थ्यकर्मीको भनाइ छ । बिरामी बढ्दै गएपछि प्रदेश सरकारले कोभिड अस्थायी अस्पताल धनगढीमा थप शैय्याको व्यवस्थापनको तयारी गरिरहेको छ । सामाजिक विकास मन्त्रालय स्वास्थ्य महाशाखा प्रमुख नरेन्द्रसिंह कार्कीले सेती प्रादेशिक अस्पतालअन्तर्गतको कोभिड अस्थायी अस्पतालमा शैय्या थप्ने काम अघि बढेको बताए । अस्पतालमा कोभिड–१९ का बिरामीका लागि ५० शैय्याको व्यवस्था गरिएकामा पछिल्ला दिनमा पूरै शैय्या भरिएको अस्पतालका सूचना अधिकारी दिलीपकुमार श्रेष्ठले बताए ।

प्रदेशका अन्य जिल्लामा रहेका अस्पतालमा आइसीयू र भेन्टिलेटरको व्यवस्था पर्याप्त नहुँदा जटिल अवस्थाका कोरोना संक्रमितलाई सेती प्रादेशिक अस्पतालमा ल्याउने गरिएको छ । स्वास्थ्य निर्देशनालय दिपायलका निर्देशक डाक्टर गुणराज अवस्थी चिसो मौसममा कोरोना संक्रमण दर गर्मी मौसमको भन्दा बढ्न सक्ने जोखिम रहेको बताउँछन् । ’चिसो बढ्ने भएकाले कोभिड–१९ जस्तो लक्षण बढी व्यक्तीमा देखिन सक्छ ।’ डा. अवस्थीले भने, ’लक्षण देखिएपछि एक हप्ता आफ्नै घरको छुट्टै कोठामा वा आइसोलेसनमा बसेर एक हप्तापछि मात्र नमूना परीक्षण गराउनुपर्छ ।’ 

एक महिनामा कोरोनाबाट २८ जनाको मृत्यु, मृतक को हुन् ?
सुदूरपश्चिममा पछिल्लो एक महिनामा कोरोनाका कारण २८ जनाको मृत्यु भएको छ । पाँच महिनामा कोरोनाबाट ५३ जनाको मृत्यु भएको छ । त्यसमा प्रदेशको सामाजिक विकास मन्त्रालयको तथ्यांकमा भने ३६ जनाको मात्रै मृत्यु भएको छ । यसमा प्रदेश बाहिर कोरोनाका कारण मृत्यु भएकाहरुको संख्या समावेश गरिएको छैन् । गत कार्तिक २ गतेदेखि मंसीर ५ गतेसम्मको तथ्यांक केलाउँदा २८ जना कोरोना संक्रमितको मृत्यु भएको छ । मंसीर महिनामा कोरोनाबाट चार जनाको मृत्यु भएको छ । कार्तिक महिनामा भने कोरोनाबाट २३ जनाको मृत्यु भएको छ । गत मंसीर ५ गते कोरोनाका कारण दुई जनाको मृत्यु भयो । सेती प्रादेशिक अस्पतालको कोरोना विशेष अस्पतालमा उपचाररत दुई जनाको मृत्यु भएको छ । अस्पतालमा कोरोना पोजेटिभ भएर उपचार गरिरहेकी कैलालीको गौरीगंगा नगरपालिकाका ७५ बर्षीया महिला र धनगढी उपमहानगरपालिकाका ५५ बर्षीय पुरुषको मृत्यु भयो । 

धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नम्बर ५ का ५५ बर्षीय पुरुषको उपचारका क्रममा मृत्यु भयो । ती पुरुष गत कार्तिक २५ गते कोरोना पोजेटिभ भएर अस्पतालमा उपचार गरिरहेका थिए । अवस्था गम्भीर भएपछि उनलाई भेन्टिलेटरमा राखिएको थियो । भेन्टिलेटरमा उपचारका क्रममा ती पुरुषको मृत्यु भएको अस्पतालका सुचना अधिकारी दिलिप श्रेष्ठले बताए । सोही दिन सेती प्रादेशिक अस्पतालमा उपचारत ७५ बर्षीया कोरोना संक्रमित महिलाको मृत्यु भयो । कैलालीको गौरीगंगा नगरपालिका वडा नम्बर ७ की ७५ बर्षीया महिलाको मृत्यु भयो । उनी सेती प्रादेशिक अस्पतालको कोरोना अस्पतालको भेन्टिलेटरमा गत कार्तिक २९ गतेदेखि उपचार गराईरहेकी थिईन् । मंसीर ४ गते सेती प्रादेशिक अस्पतालमा उपचाररत कैलालीका कोरोना संक्रमितको मृत्यु भएको छ । श्वास प्रश्वासमा समस्या देखिएपछि अस्पताल भर्ना भएका गोदावरी नगरपालिका–४ का ७३ वर्षीय पुरुषको उपचारकै क्रममा मृत्यु भयो । कोरोना पोजेटिभ देखिएपछि कोभिड अस्थायी अस्पतालमा सार्ने क्रममा उनको मृत्यु भएको थियो ।

मंसीर १ गते दार्चुलाको दुहु गाउँपालिका–२ का ३० वर्षीय युवकको उपचारका लागि धनगढी ल्याउदै गर्दा बाटोमै मृत्यु भएको थियो । नेपाल विद्युत प्राधिकरण दार्चुला वितरण केन्द्रमा कार्यरत उनीमा श्वास प्रश्वासको समस्या देखिएको थियो । त्यसपछि दार्चुलाबाट धनगढी रेफर गरिएका उनको बैतडीको सतबाँजमा मृत्यु भएको थियो । शरिरमा अक्सिजनको मात्रा कम रहेकाले उनको पीसीआर परीक्षणका लागि स्वाव संकलन गरी बैतडी प्रयोगशालामा पठाईएको थियो । मृत्युपछि उनको कोरोना रिपोर्ट पोजेटिभ आएको जिल्ला अस्पताल अस्प्तालका प्रयोगशाला प्रमुख श्यामराज जोशीले जानकारी दिए । 

कार्तिक ३० गते कञ्चनपुरका कोरोना संक्रमितको मृत्यु भयो ।  बेलौरी नगरपालिका–१ का ३२ वर्षीय युवकको कोहलपुर मेडिकल कलेजमा उपचारका क्रममा मृत्यु भएको जिल्ला प्रशासन कार्यालय बाँकेले जनाएको छ । स्वास्थ्यमा समस्या देखिएपछि कार्तिक २३ मा मेडिकल कलेज भर्ना भएका ती युवकको २५ गते स्वाव संकलन गरिएको थियो । कार्तिक २६ मा उनलाई कोरोना संक्रमण देखिएको प्रशासनले जनाएको छ । श्वासप्रश्वास लगायतका समस्याका कारण उनको उपचारकै क्रममा मृत्यु भएको अस्पतालले जनाएको छ । सोही दिन कोरोना संक्रमणबाट नेपाली कांग्रेस कैलालीका नेता तथा महासमिति सदस्य लक्ष्यबहादुर न्यौपाने (लक्ष्मण) को मृत्यु भयो । कैलालीको भजनी नगरपालिका–८ गोलचउराका ६५ वर्षीय नेता न्यौपानेको नेपालगन्जको भेरी प्रादेशिक अस्पतालमा उपचारका क्रममा मृत्यु भएको थियो । सेती प्रादेशिक अस्पतालमा गरिएको पिसिआर परीक्षणमा गत कार्तिक २१ गते उनमा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएको थियो । उनी होम आइसोलेसनमा बसेका थिए । धनगढीको कोरोना अस्पताल ल्याइएका उनलाई थप उपचारका लागि नेपालगन्ज लगिएको थियो । 

कार्तिक २९ गते धनगढीका एक जना कोरोना संक्रमित पुरुषको मृत्यु भयो । उप–महानगरपालिकाको वडा नम्बर १६ का ४० वर्षीय पुरुषको मृत्यु भयो । ब्लड क्यान्सर पिडित पुरुषको कोभिड अस्थायी अस्पतालमा उपचारको क्रममा मृत्यु भएको हो । कार्तिक २२ गते कोरोना पोजिटिभ देखिएपछि  उनको २३ गतेदेखि कोभिड अस्थायी अस्पतालमा उपचार भईरहेको थियो । कार्तिक २७ गते डडेल्धुरामा होम आईशोलेसनमा बसेका एक जना कोरोना संक्रमितको मृत्यु भयो परशुराम नगरपालिका–१२ का ६५ वर्षीय पुरुषको मृत्यु भएको स्वास्थ्य कार्यालय डडेल्धुराका कोभिड–१९ सम्पर्क व्यक्ती हरी भट्टले पुष्टि गरे । मृगौलाका बिरामी रहेका उनी कोरोना पुष्टिपछि घरमै होम आइशोलेसन बसेका थिए ।  कार्तिक २५  गते धनगढीमा कञ्चनपुरका कोरोना संक्रमित पुरुषको मृत्यु भयो । कञ्चनपुरको बेलौरीका ६२ वर्षीय पुरुषको मंगलबार मृत्यु भएको हो । उनमा निमोनियाको समस्या देखिएको थियो । कार्तिक २१ कोरोना पोजिटिभ देखिएको उनलाई सो दिन नै अस्पताल भर्ना गरिएको थियो ।  

कार्तिक २४ गते दुई जनाको कोरोनाबाट मृत्यु भयो । कैलालीको टीकापुरका सामाजिक अगुवा मोहनबहादुर रावलको ९० वर्षको उमेरमा कोरोनाबाट मृत्यु भयो । उनको टीकापुर नगरपालिका–१ ब्लक नम्बर ए स्थित आफ्नै निवासमा कोरोना संक्रमणबाट मृत्यु भएको छोरा भक्त रावलले जानकारी दिए । मृतक रावलको कार्तिक १७ गते स्वाब संकलन गरिएकोमा २० गते कोरोना संक्रमण भएको रिपोर्ट आएको थियो । होम आइसोलेसनमा रहेका रावललाई श्वास प्रश्वासमा निकै समस्या भएको थियो । सोही दिन धनगढी उप–महानगरपालिका वडा नम्बर २ का ८४ वर्षीय पुरुषको पनि मृत्यु भयो । उनको सेतीको कोभिड अस्थायी अस्पतालमा उपचारको क्रममा मृत्यु भयो । उनमा कडा खालको निमोनियाको समस्या देखिएको थियो । कार्तिक २१ कोरोना पोजिटिभ देखिएको उनलाई सो दिन नै अस्पताल भर्ना गरिएको थियो ।

कार्तिक २२ गते कैलालीमा २ जना कोरोना संक्रमितको मत्यु भयो । जिल्ला प्रशासन कार्यालय कैलालीका सूचना अधिकारी शिवराज जोशीका अनुसार टीकापुरका एक पुरुष र बर्दगोरियाका एक महिलाको कोरोना संक्रमणबाट मृत्यु भएको हो । उनका अनुसार टीकापुर नगरपालिका–१ का ३९ वर्षीय एक पुरुष र बर्दगोरिया गाउँपालिका–४ की ५९ वर्षीया महिलाको कोरोना संक्रमणबाट मृत्यु भएको छ । उनीहरुको होम आईसोलेसनमा बसेका बेला मृत्यु भएको थियो । कार्तिक २१ गते पनि कोरोनाबाट दुई जनाको मृत्यु भयो । टीकापुर नगरपालिका वडा नम्बर १ की ५६ वर्षीया महिलाको मृत्यु भयो । उनको नेपालगञ्ज मेडिकल कलेज शिक्षण अस्पताल कोहलपुरमा मृत्यु भएको थियो ।

कात्तिक २० गते अस्पताल भर्ना भएकी उनमा सोही दिन कोरोना संक्रमण पुष्टि भएको थियो । सोही दिन सेती प्रादेशिक अस्पतालको कोरोना अस्थायी अस्पतालमा उपचाररत गौरीगंगा नगरपालिका वडा नम्बर ३ का  वडाध्यक्ष नरेन्द्रबहादुर शाहको पनि मृत्यु भएको थियो । शाह १० दिनदेखि सेती प्रादेशिक अस्पतालको कोरोना अस्पतालमा उपचाररत थिए । उनको भेन्टिलेटरमा राखेर उपचार भईरहेको थियो । कडा खालको निमोनिया देखिएपछि कार्तिक १२ गते अस्पताल भर्ना भएका शाहलाई १७ गते कोरोना पुष्टि भएको थियो । संक्रमण पुष्टि भएपछि ७३ वर्षीय शाहलाई कोरोना अस्थायी अस्पतालमा सारिएको थियो । ७३ वर्षीय शाह गौरीगंगा नगरपालिकाका प्रवक्ता समेत थिए ।

कार्तिक २० गते पनि धनगढीमा कोरोना संक्रमित एक बृद्धको मुत्यु भयो । धनगढी उप–महानगरपालिका वडा नम्बर ५ का ९२ वर्षीय पुरुषको मृत्यु भयो । कार्तिक १७ गते कोरोना पुष्टि भएका बृद्धको अस्पतालको भेन्टिलेटरमा उपचार हुँदै आएको थियो । गत कार्तिक १६ पनि कैलालीका कोरोना संक्रमित पुरुषको मृत्यु भयो । नेपालगञ्जको भेरी अस्पतालमा उपचाररत टिकापुर नगरपालिका वडा नम्बर १ का ६० वर्षीय संक्रमित पुरुषको मृत्यु भएको हो । कार्तिक १४ गते अस्पतालको प्रि–आइसोलेसन वार्डमा भर्ना गरिएको ती पुरुषमा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएपछि मृत्यु भएको थियो । 

कार्तिक १३ गते भक्तपुर अस्पतालमा उपचाररत कैलालीको गौरीगंगा नगरपालिका वडा नम्बर ४ की २८ वर्षीय संक्रमित महिलाको उपचारका क्रममा मृत्यु भयो । भक्तपुर अस्पतालकी मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट डा.सुमित्रा गौतमले छाला र मिर्गौला सम्बन्धी रोगको उपचार गराइरहेकी महिलाको संक्रमणबाट मृत्यु भएको जानकारी दिईन् । उनी कात्तिक ३ गते मात्र उपचारका लागि भर्ना भएकी थिईन् । सोही दिन सेती प्रादेशिक अस्पतालको कोभिड अस्थायी अस्पतालमा उपचाररत कोरोना संक्रमित महिलाको पनि मृत्यु भयो । धनगढी उप–महानगरपालिका वडा नम्बर २ कि ५७ बर्षिया महिला कडा खालको निमोनिया देखिएपछि असोज १० गते भर्ना भएकी थिईन् । 

कार्तिक ९ गते जिल्ला अस्पताल बझाङमा उपचारका क्रममा मृत्यु भएका जयपृथ्वी नगरपालिका वडा नम्बर ८ बारिलका २८ वर्षीय युवकमा संक्रमण पुष्टि भएको थियो । श्वासप्रश्वासमा समस्या देखिएपछि अस्पताल भर्ना भएका युवकको मृत्युपछि संक्रमण पुष्टि भएको जिल्ला अस्पताल बझाङका मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट डाक्टर सन्दिप ओखेडाले बताए । उनी एक हप्तादेखि अस्वस्थ्य थिए । कार्तिक ८ गते कोरोना संक्रमित डोटीका व्यापारीको धनगढीमा मृत्यु भयो । डोटीको दिपायलमा रहेको जेभि आयल स्टोरका सञ्चालक कर्णबहादुर भण्डारीको कोरोना संक्रमणका कारण मृत्यु भएको थियो । निमोनियाका बिरामी रहेका भण्डारीको आईसियूमा उपचार हुँदै थियो । कार्तिक ५ गते बाँकेमा उपचाररत कञ्चनपुर बेलाडी—५ का २४ वर्षीय पुरुषको नेपालगञ्ज मेडिकल कलेज शिक्षण अस्पताल कोहलपुरमा उपचारका क्रममा मृत्यु भयो । जिल्ला कोभिड–१९ संकट ब्यवस्थापन केन्द्र बाँकेका स्रोतव्यक्ति नरेश श्रेष्ठले मानसिक स्वास्थ्यमा समस्या देखिएपछि उपचारका लागि कोहलपुर आएका युवकको कोरोना संक्रमणका कारण मृत्यु भएको जानकारी दिए ।  उनलाई गत असोज ३० गते थप उपचारका लागि कोहलपुर शिक्षण अस्पताल भर्ना गरिएको थियो । उनको कात्तिक ३ गते स्वाब संकलन गरिएको थियो । त्यसैदिन उनको रिपोर्ट पोजेटिभ आएको थियो । कोरोना पोजेटिभपछि सम्पूर्ण पद्धति अपनाएर उपचार गर्दा पनि उनलाई बचाउन नसकिएको  श्रेष्ठले बताए ।

सोही दिन र अघिल्लो राती सुदूरपश्चिमका थप तीन जना कोरोना संक्रमितको मृत्यु भयो । होम आइसोलेसनमै बसिरहेका धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नम्बर २ का ६८ वर्षीय पुरुष र धनगढीकै ६० वर्षीय व्यापारीको मृत्यु भयो । सेती अस्पतालका अनुसार असोज २८ गते संक्रमण पुष्टि भएका धनगढी २ का ६८ वर्षीय पुरुषको अवस्था गम्भीर भएपछि उपचारका लागि ल्याउँदै गर्दा मृत्यु भएको हो । उनको शव नेपाली सेनाले व्यवस्थापन गरेको छ भने अर्को ६० वर्षीय व्यापारीको भारतको लखनउमा मृत्यु भएको हो । १५ दिन अगाडी सेती अस्पतालमा गरिएको परीक्षणमा उनमा संक्रमण पुष्टि भएको थियो । अवस्था गम्भीर भएपछि उपचारका लागि लखनउ लगिएको थियो । त्यहाँ उपचारका क्रममा मृत्यु भएको हो । यस्तै सेती प्रादेशिक अस्पतालमा उपचाररत नेपाली कांग्रेस डोटीका नेता तेज पुनको पनि कोरोना संक्रमणबाट मृत्यु भयो । केआईसिंह गाउँपालिका–४ वायलका ५० वर्षीय पुनको उपचारका क्रममा मृत्यु भएको अस्पतालका सूचना अधिकारी दिलिपकुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए । उपचारका लागि आएका उनको आइसियुमा राखेर उपचार भइरहेको थियो । उपचारकै क्रममा उनीमा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएपछि कोरोना अस्थायी अस्पतालको भेन्टिलेटरमा राखेर उपचार भइरहेको थियो । पुन नेपाली कांग्रेसका महाधिवेशन प्रतिनिधि तथा नेपाल आदिवासी जनजाती संघ डोटीका अध्यक्ष समेत रहेका थिए । 

कार्तिक ४ गते धनगढीमा उपचाररत कञ्चनपुरका कोरोना संक्रमितको मृत्यु भयो । रिर्पोट नेगेटिभ आएपछि भेन्टिलेटरबाट निकालिएका कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिका वडा नम्बर ८ का ३८ वर्षीय संक्रमित पुरुषको मृत्यु भएको सेती प्रादेशिक अस्पतालले जनाएको छ । सोही दिन कोरोना संक्रमणबाट थप एक जनाको पनि मृत्यु भयो । कोरोना अस्पतालमा उपचाररत दार्चुलाको दुहु गाउँपालिका वडा नम्बर २ का ५२ वर्षीय पुरुषको मृत्यु भएको स्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । स्वास्थ्य कार्यालयका कोभिड–१९ सम्पर्क व्यक्ति विरेन्द्रप्रसाद भट्टले १४ दिन अघि संक्रमण पुष्टि भएका पुरुषको उपचारका क्रममा मृत्यु भएको पुष्टि गरे । उनका अनुसार स्वास्थ्य अवस्था जटिल भएपछि मात्र ती संक्रमित पुरुष उपचारका लागि धनगढी आएका थिए । कार्तिक २ गते धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नम्बर २ का ४२ वर्षीय संक्रमित पुरुषको होम आइसोलेसनमा मृत्यु भयो । क्यान्सर पीडित ती पुरुषलाई असोज १७ गते कोरोना पुष्टि भएको धनगढी उपमहानगरपालिकाको स्वास्थ्य शाखाले जनाएको छ । 

असोज २४ गते गते धनगढीका कोरोना संक्रमित पुरुषको मृत्यु भयो । सेती प्रादेशिक अस्पतालमा उपचाररत धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नम्बर ३ का ५२ वर्षीय पुरुषको मृत्यु भएको हो । असोज २० गते कोरोना पुष्टि भएका ती पुरुष स्वास्थ्यमा समस्या देखिएपछि २३ गते मात्र सेती अस्पताल भर्ना भएका थिए । असोज १८ गते सेती प्रादेशिक अस्पतालबाट थप उपचारका लागि रेफर गरिएकी कञ्चनपुरकी कोरोना संक्रमित महिलाको मृत्यु भयो । प्रादेशिक अस्पतालबाट रेफर भएपछि बाँकेको कोहलपुर स्थित नेपालगञ्ज मेडिकल कलेजमा उपचारका क्रममा कञ्चनपुरको पुर्नवास नगरपालिका वडा नम्वर २ निवासी २९ वर्षीया संक्रमित महिलाको मृत्यु भएको थियो । असोज १३ गते सेती प्रादेशिक अस्पतालमै उनले एक छोरा र एक छोरीलाई जन्म दिएकी थिइन् । उनी गर्भवती भएदेखि नै रक्तश्राव हुँदै आएको र सुत्केरी भएपछि पनि उच्च रक्तश्राव भएको थियो । कोरोना संक्रमणको आशंकामा ती महिलाको स्वाब परीक्षण गर्दा असोज १५ गते रिपोर्ट पोजेटिभ आएको थियो । कोरोना संक्रमण पुष्टि भएपछि १६ गते रेफर गरिएपछि कोहलपुर स्थित नेपालगञ्ज मेडिकल कलेजमा उपचारका लागि लगिएकोमा असोज १८ गते मृत्यु भएको थियो । असोज १६ गते बाँकेमा धनगढीकी युवतीको कोरोनाका कारण मृत्यु भयो  ।

धनगढीकी २५ बर्षीया युवतीको कोरोना संक्रमणबाट भेरी अस्पताल नेपालगन्जमा उपचारका क्रममा मृत्यु भयो । नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका–९ बाँकेगाउँमा डेरा गरी बस्ने २५ बर्षीया युवतीको स्थायी घर धनगढी उपमहानगरपालिका वडा नम्वर २ सन्तोषी टोल रहेको जिल्ला प्रशासन कार्यालय बाँकेका सूचना अधिकारी दिर्घराज उपाध्यायले बताए । स्वास्थ्यमा समस्या देखिएपछि उनले भदौ २९ गते कोरोना परीक्षणका लागि स्वाव दिइएकी थिइन् । ३० गते रिपोर्ट पोजेटिभ आएको थियो । उनी त्यसैदिन अस्पताल भर्ना भएकी थिइन् । उनलाई रेमडिसिभिर र प्लाज्मा थेरापी विधिबाट समेत उपचार गरिएको थियो । असोज १५ गते सेती प्रादेशिक अस्पताल धनगढीमा उपचाररत कैलालीकी कोरोना सक्रमितको मृत्यु भयो । गोदावरी नगरपालिका वडा नम्वर १२ की ३० बर्षीया महिलाको मृत्यु भएको सेती प्रादेशिक अस्पतालका सूचना अधिकारी दिलिप कुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए ।

जेठ १८ देखि असोज १३ गतेसम्म २१ जना संक्रमितको मृत्यु
यसअघि चार महिनाको अवधिमा सुदूरपश्चिमका २१ जना कोरोना संक्रमितको मृत्यु भयो । छ । कैलालीका नौँ, अछामका ५, बझाङका तीन, बाजुराका दुई, बैतडी र डडेल्धुराका एक एक जना संक्रमितको मृत्यु भएको हो। त्यसमध्ये तीन जनाले भने आत्महत्या गरेका हुन् । दुई जनामा आत्महत्या गरेपछि कोरोना पुष्टि भएको हो भने एक जनाले कोरोना लागेपछि आत्महत्या गरेका हुन् ।  सुदूरपश्चिम प्रदेशमा कोरोना भाईरसको संक्रमणबाट पहिलो मृत्यु जेठ १८ गते भएको थियो । बाजुराकी दुई वर्षीया बालिकाको कोरोना संक्रमणबाट मृत्यु भएको थियो । उनको मृत्युपछि कोरोना पुष्टि भएको थियो । आमाबुवासँग भारतको नयाँदिल्लीबाट आएकी दुई बर्षीया बालिकामा ज्वरो आएपछि श्वासप्रश्वासमा समस्या थियो । उनको मृत्युपछि उनकी आमामा समेत संक्रमण देखिएको थियो । 

जेठ २४ गते कोरोना भाईरसले सुदूरपश्चिममा दोस्रो मृत्यु भयो । धनगढी उप–महानगरपालिका वडा नम्वर ४ की ५५ वर्षीया महिलाको मृत्यु भएको थियो । उनमा पनि मृत्युपछि मात्र कोरोना पुष्टि भएको थियो । मिर्गौलाकी बिरामी उनको सेती प्रादेशिक अस्पतालमा डायलासिस वार्डमा मृत्यु भएको थियो भने अन्तिम संस्कार गरेपछि मात्रै कोरोना रिपोर्ट आएको थियो । असार ३ मा कोरोना भाईरसको संक्रमणले कैलालीमा दोस्रो र सुदूरपश्चिममा तेस्रो मृत्यु भयो । कैलालीको लम्कीचुहा नगरपालिका वडा नम्वर २ की ४३ वर्षीया महिलाको कोरोना भाईरसका कारण मृत्यु भएको थियो । उनलाई न्यूरो सम्बन्धी समस्या देखिएपछि नेपालगन्ज मेडिकल कलेज भर्ना गरिएको थियो । शल्यक्रिया गर्नु अघि उनको कोरोना परीक्षणका लागि स्वाब पठाइएकोमा मृत्युपछि मात्र कोरोना पुष्टि भएको थियो । 

सोही दिन कैलालीका थप एक जनाको कोरोना भाईरसका कारण मृत्यु भयो । गोदावारी नगरपालिकाका ४६ वर्षीय पुरुषको धनगढी स्थित सेती प्रादेशिक अस्पतालको भेन्टिलेटरमा उपचार क्रममा मृत्यु भएको थियो । उनमा भने मृत्यु अघि नै कोरोना पुष्टि भएको थियो । धनगढीको नवजीवन अस्पतालमा भर्ना हुँदा उनमा संक्रमण पुष्टि भएको थियो भने त्यसपछि मात्रै उनलाई सेती अस्पतालमा लगिएको थियो । उनी बस व्यवसायी थिए । 

असार १३ गते कैलालीकै थप एक जनाको कोरोना भाईरसका कारण मृत्यु भयो । क्यान्सर पीडित कैलालीको गोदावरी नगरपालिका ७ का ५० वर्षीय पुरूषको चितवनको भरतपुर अस्पतालमा मृत्यु भएको थियो । मृतक फोक्साको क्यान्सरको उपचार गराइरहेका थिए भने मृत्यु अघि नै कोरोना पुष्टि भएको थियो । असार १६ गते कोरोना भाईरसको संक्रमणबाट अछाममा पहिलो मृत्यु भयो । चार दिन क्वारेन्टिन बसेर घर फर्किएको एक हप्तापछि अछाम, रामारोशन गाउँपालिका वडा नम्बर ५ निवासी ४५ वर्षीय पुरुषको मृत्यु भएको थियो । उनको पनि मृत्युपछि मात्र कोरोना पुष्टि भएको हो । बयालपाटा अस्पतालमा उपचार क्रममा उनको मृत्यु भएको थियो । मृतक भारतबाट आएका थिए । 

साउन १३ गते कोरोनाले बझाङमा पहिलो मृत्यु भयो । बझाङ बुंगल गाउँपालिका निवासी ६५ वर्षीय पुरुषको मृत्युपछि कोरोना पुष्टि भएको थियो । उनको साउन ९ गते नै घरमा मृत्यु भएको थियो भने त्यसपछि परीक्षण गर्दा कोरोना पोजेटिभ देखिएको थियो । साउन २५ गते अछामको चौरपाटीका ५० वर्षीय पुरूषको नेपालगन्ज मेडिकल कलेजमा उपचारका क्रममा मृत्यु भयो । मृत्यु हुनुभन्दा पहिले नै उनको स्वाब संकलन गरे पनि मृत्युको दुई दिनपछि मात्रै उनको कोरोना रिपोर्ट पोजेटिभ आएको थियो ।

साउन २९ गते अछामका थप एक जनाको कोरोना भाईरसका कारण मृत्यु भयो । रामारोशन गाउँपालिका वडा नम्वर ५ का १८ वर्षीय पुरुषको पाटन स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा उपचारका क्रममा मृत्यु भएको थियो । उनी मुटुरोगबाट ग्रसित थिए । साउन ३२ गते मृत्यु भएका कैलालीकै पुरुषमा भदौ ९ गते कोरोना पुष्टि भएको थियो ।  काम गर्न कैलालीको मोहन्याल गाउँपालिकामा वडा नम्वर ३ मा पुगेका ४९ वर्षीय पुरुष साउन ३२ गते बेहोस भएका थिए । अचेत अवस्थामा रहेका उनलाई त्यहाँबाट उपचारका लागि तराई ल्याउँदै गर्दा मोहन्याल गाउँपालिकामै मृत्यु भयो ।

भदौ १ गते दाहसंस्कार गर्नु अघि बर्दगोरिया गाउँपालिकाको स्वास्थ्य शाखाले स्वाब संकलन गरेकोमा ९ दिनपछि कोरोना पुष्टि भएको थियो । भदौमा १० गते सेती प्रादेशिक अस्पतालमा उपचाररत कोरोना संक्रमितको मृत्यु भयो । गोदावरी नगरपालिकाका ४५ बर्षीय पुरुषको मृत्यु भएको थियो । धनगढीको निसर्ग अस्पतालको आईसियूमा उपचार भईरहेकोमा कोरोना पुष्टि भएपछि सेती प्रादेशिक अस्पतालमा सारिएको थियो ।  सुदूरपश्चिममा कोरोना संक्रमितको १४ औँ मृत्यु थियो । 

भदौ ३१ गते सुदूरपश्चिममा कोरोना भाईरसले १५ औँ मृत्यु भयो । सेती प्रादेशिक अस्पतालमा उपचाररत कोरोना संक्रमित महिलाको मृत्यु भएको थियो । धनगढी उप–महानगरपालिका वडा नम्वर ५ की ५७ बर्षीया संक्रमित महिलाको मृत्यु भएको थियो । भदौ १७ गते कोरोना पुष्टि भएको थियो भने कडा खालको लक्षण देखिएपछि १९ गते अस्पतालमा भर्ना गरिएको थियो । उनको भेन्टिलेटरमा राखेर उपचार भईरहेको थियो । संक्रमितको प्लाज्मा थेरापी मार्फत उपचार भएको थियो भने रेम्डेसिभिर औषधि समेत प्रयोग गरिएको थियो । 
असोज ८ गते सुदूरपश्चिममा थप एक जना कोरोना संक्रमितको मृत्यु भयो । डडेल्धुराको नवदुर्गा गाउँपालिकाका ४८ बर्षीय पुरुषको डडेल्धुरा अस्पतालमा उपचारका क्रममा मृत्यु भएको थियो । दुई दिन अघि भारतबाट आएका उनी श्वासप्रश्वासमा समस्या भएपछि अस्पतालमा भर्ना भएका थिए । मृतकका आफन्तले दिएको जानकारी अनुसार उनमा भारतमै कोरोना पुष्टि भएको थियो भने डडेल्धुरा अस्पतालको प्रयोगशालामा भएको परीक्षणमा पनि संक्रमण पुष्टि भएको हो ।

असोज १० गते एकैदिन सुदूरपश्चिमका चार जना कोरोना संक्रमितको मृत्यु भयो । बैतडीका ३० वर्षीय पुरुष, कैलालीका ३० वर्षीय पुरुष, अछामका ३४ बर्षीय पुरुष र बझाङका एक पुरुषको मुत्यु भएको थियो । भारतबाट फर्किदै गर्दा बाटोमै मृत भेटिएका बैतडीको पुर्चौडी नगरपालिका वडा नम्बर ३ का ३० वर्षीय पुरुषमा कोरोना पुष्टि भएको थियो । भारतको बैङ्लोरबाट फर्किएका उनी पुर्चौडी नगरपालिका वडा नम्बर १ को लामाधारमा मृत भेटिएका थिए । यस्तै भरतपुर १० स्थित चितवन मेडिकल कलेज शिक्षण अस्पतालमा उपचाररत कैलालीको गोदावरी नगरपालिका १ का ३० वर्षीय युवकको मृत्यु भएको हो । उनीमा मृत्युपछि संक्रमण पुष्टि भएको हो । मृतक युवक श्वास प्रश्वासमा समस्या देखिएपछि अस्पताल भर्ना भएका थिए । उनमा मृत्यु पश्चात संक्रमण पुष्टि भएको थियो । ती पुरूषलाई सघन उपचार कक्ष (आइसीयू) मा राखेर उपचार गरिएको थियो । मृतक पुरूष मिर्गाैलाको दीर्घरोगी रहेको अस्पतालले जनाएको थियो । 

यसैगरी बझाङ घर भइ काठमाडौंमा कार्यररत सैनिक जवानको मृत्यु भएको थियो । वीरेन्द्र सैनिक अस्पताल छाउनीको सघन कक्षमा उपचारका क्रममा उनको मृत्यु भएको हो । असोज ६ गते छारे रोगको लक्षण देखिएपछि आईसीयूमा भर्ना गरिएका उनलाई ८ गते कोरोना संक्रमण भएको पुष्टि भएको थियो । बझाङको छबिस पाथिभेरा–१ घर भएका उनी महेन्द्र दल गण नागार्जुन काठमाडौंमा कार्यरत थिए । सोही दिन अछामको बान्नीगढी जयगढ गाउँपालिका–३ बर्दादेविका ३४ वर्षीय पुरुषको मृत्यु भयो । डोटी अस्पताल प्रयोगशालामा भएको परीक्षणमा उनको रिर्पोट पोजिटिभ आएको थियो । उनी भारतबाट आएर गाउँपालिकाले बनाएको आइसोलेशनमा बसेका थिए । श्वासप्रश्वासमा समस्या देखिएपछि उनलाई १० गते जिल्ला अस्पताल लगिएको थियो । 

असोज १२ गते धनगढीकी कोरोना संक्रमित महिलाको मृत्यु भयो । सेती प्रादेशिक अस्पतालमा उपचाररत वडा नम्वर १ की ६३ बर्षीया संक्रमित महिलाको मृत्यु भयो । ती महिलालाई असोज १० गते कोरोना पुष्टि भएको थियो भने उनको आईसियूमा उपचार भईरहेको थियो । स्वास प्रश्वासमा समस्या भएपछि उनी कोरोना पुष्टि हुन अगाडिदेखि सेतीमा उपचाररत थिईन् । 

कोरोना संक्रमितले गरे आत्महत्या
सुदूरपश्चिममा कोरोना पुष्टि भएपछि एक युवकले आत्महत्या पनि गरेका छन् । बझाङको खप्तड छान्ना गाउँपालिका वडा नम्वर ७ मा रहेको लामागाडा प्रावि क्यारेन्टानमा बस्दै आएका एक युवकले असार तेस्रो साता आत्महत्या गरेका हुन् । खप्तड छान्ना गाउँपालिका ७ गडराय घर भएका १८ वर्षका युवकले आत्महत्या गरेका थिए । जेठ १९ गते भारतवाट आएका उनी क्यारेन्टिनमा बस्दै आएका थिए । त्यहाँ रहेका २५ जना मध्ये कोरोना चेकजाँच गर्दा ५ जनाको आरडिटी रिपोट पोजेटिभ आएपछि पिसीआर गर्दा उनको मात्र पोजेटिभ देखिएको थियो । कोरना पुष्टि भएर एक्लै बस्दा उनले आत्महत्या गरेका थिए ।

आत्महत्यापछि कोरोना पुष्टि
बाजुराको बडिमालिका नगरपालिका–२ भौनेरामा रहेको सत्यवादी माध्यमिक विद्यालयको क्वारेन्टिनमा आत्महत्या गरेका पुरुषमा कोरोना पुष्टि भएको थियो । मृत्युपछि आएको रिपोर्टमा उनमा कोरोना पुष्टि भएको थियो । बडिमालिका नगरपालिका–२ माझिगाउँका ४५ वर्षीय पुरुषले जेठ ३० गते क्वारेन्टिनमा आत्महत्या गरेका थिए । उनी जेठ २८ गते भारतबाट आएर क्वारेन्टिनमा बसिरहेका थिए। क्वारेन्टिनमा बसेका बेला आत्महत्या गरेका थप एक व्यक्तिमा पनि कोरोना संक्रमण देखिएको थियो ।  

अछाम घर भएका ४३ बर्षीय पुरुष भारतबाट साउन ९ गते बर्दियाको भुरिगाउँ स्थित आफन्त कहाँ पुगेका थिए । आफन्तले क्वारेन्टिनमा बस्नुपर्छ भनेपछि उनी त्यहाँबाट हिँडेका थिए । उनलाई बाटोमा अचेत अवस्थामा फेला पारेपछि ठाकुरबाबा नगरपालिकाले क्वारेन्टिनमा राखेको थियो । त्यसपछि उनले क्वारेन्टिनमै आत्महत्या गरेका थिए भने मृत्युपछि कोरोना पुष्टि भएको थियो ।