कैलाली र डोटीको सीमा भएर बग्ने ठूलीगाड जलाधार क्षेत्रमा लोपोन्मुख प्रजातिका माछा पाइन थालेका छन् । ठूलीगाड नदीमा गैरकानूनीरूपमा माछा मार्न प्रतिबन्ध लगाइएपछि पछिल्लो समय लोपोन्मुख प्रजातिको सहर माछा पाइन थालेको हो  ।

सहर माछा प्रति किलो रु एक हजार ८०० मा बिक्री हुँदै आएको चुरे गाउँपालिका–३ का हिक्मत भाटले जानकारी दिए । उनका अनुसार वर्षायाममा ठूलीगाड जलाधार क्षेत्रमा पानीको बहाब बढेसँगै सहर माछा पाइन थालेको हो । कैलाली र डोटीको सीमा भएर बग्ने ठूलीगाड कर्णाली नदीमा गएर मिसिन्छ । कर्णाली नदीमा जलस्तर बढेपछि ठूलीगाड जलाधार क्षेत्रमा लोपोन्मुख प्रजातिका माछासँगै अन्य प्रजातिका माछा पाइने गरेको सहजपुरका व्यवसायी ललित शाहले जानकारी दिए।

उनका अनुसार अहिले ठूलीगाडमा पाइने सहर माछा सबैभन्दा महँगोमा बिक्री हुँदै आएको छ भने अन्य प्रजातिका माछा प्रति किलो रु चार सयमा बिक्री हुने गरेको छ । सहर माछा लोपोन्मुख हुनाका साथै खान मीठो हुने भएकाले महँगोमा बिक्री भइरहेको स्थानीयवासी बताउँछन्  । उक्त जलाधार क्षेत्रमा वर्षायाममा माछाका २७ प्रजाति र १६ जल वनस्पति रहेकामा तीमध्ये सहर, जेब्रा, बुचे असला,सोल, चुच्चे र राजावाम रैथाने प्रजातिका माछा पाइने गरेको अर्का स्थानीयवासी हुकुम बोहराले जानकारी दिए ।

जलीय जैविक विविधता संरक्षण गर्न चार वर्ष अघिदेखि कैलालीका दुई र डोटीका दुई स्थानीय तहले ठूलीगाड जलाधार क्षेत्रमा जथाभावी रूपमा माछा मार्न प्रतिवन्ध लगाएका थिए । कैलालीको चुरे र मोहन्याल तथा डोटीको जोरायल र बडीकेदार गाउँपालिकाले जलचर संरक्षण ऐन कार्यान्वयनमा ल्याई जलीय जैविक विविधता संरक्षण गर्दै आएकाले विभिन्न लोपोन्मुख माछाका प्रजातिसँगै अन्य माछाको संख्या बृद्धि भएको स्थानीयवासीको भनाइ छ । 

ठूलीगाड जलाधार क्षेत्र तथा अन्य सहायक खोलामा बम विष्फोटनका साथै विषादी र करेन्ट प्रयोग गरी माछा मार्ने गरिएकामा त्यस्तो कार्य गर्न प्रतिबन्ध लगाइएकाले अहिले त्यहाँ माछाको संख्या बढेको जनाइन्छ । स्थानीय तहले  छुट्टै कानुन बनाएर स्थानीय नदी तथा खोलामा गैरकानूनीरूपमा माछा मार्न बन्द गराउनुका साथै कानूनविपरीत काम गर्ने जोकोहीलाई कारबाही गर्दै आएको छ ।

Edit Ad

डोटी र कैलाली जिल्लालाई छुट्याउने उक्त जलाधारको जलनिकास घनत्व नौ सय ३५ मिटर क्युबिक किमी र जलाधारको क्षेत्रफल ८५० क्युबिक किमी रहेको बताइन्छ ।