कैलालीको टीकापुर नगरपालिका–८ श्रीलङ्कामा जङ्गली हात्तीले स्थानीयवासीलाई आतङ्कित बनाएको छ। जङ्गली हात्तीले श्रीलङ्कामा घर भित्र्याउने तयारीमा रहेको धानबाली र उखुखेतीमा क्षति पु¥याएको छ। श्रीलङ्काका नागरिक नदी कटानसँगै जङ्गली हात्तीबाट समेत पीडित बनेका छन्। त्यहाँका नागरिक वर्षेनी बालीनाली उब्जनी हुने बेलामा हात्तीको आतङ्क सहन बाध्य छन्।

केही दिनअघि आएको हात्तीको बथानले स्थानीयवासीको दर्जनौँ बिघामा लगाइएको धानखेती र दुई घर भत्काएको रुपा बोहराले बताए। “हात्तीको बथानै आउने गरेको छ”, बोहराले भने “रातिको समयमा आगो बालेर, बाजा बजाएर हात्ती भगाउने गरेका छौँ, हात्ती भगाउन रातभर जाग्राम बस्ने गरिएको छ।”

बस्तीमा धान पाक्ने सयममा दैनिक जङ्गली हात्ती आउन थालेका स्थानीयवासी तिलक बोहराले बताए। “यो आजको समस्या होइन, हरेक वर्ष हामी हात्तीबाट पीडित बन्दै आएका छौँ, हात्तीले वर्षेनी दुई÷चार घर भत्काउने र दर्जनौँ बिघा खेती खाइदिने गरेका छन्”, तिलकले भने, “यहाँ खेती राम्रो हुन्छ तर जोगाउनै मुस्किल हुन थालेको छ, एकातिर नदी कटान तीव्र छ, अर्कोतर्फ हात्तीको डरले त्रासमै दिन बित्न थालेको छ।”

विसं २०४० अघि श्रीलङ्कामा ५०० परिवारको बसोबास थियो। नदी कटान र हात्तीले सताउने भएपछि धेरै परिवारले त्यो ठाउँ छाडे। श्रीलङ्कामा अहिले करिब ५० परिवारको बसोबास छ। त्यहाँ दुई हजार बिघा क्षेत्रफलमा धानखेती र करिब ५० बिघामा उखुखेती हुने गरेको छ। कर्णाली नदी कटानले गर्दा उर्वर खेतीयोग्य जमिन मासिँदै गएको छ। नदी कटानले बचेको जमिनमा अन्नबालीको फसल राम्रो फल्छ। धान घर भित्र्याउने समयमा सहजै भारतीय दुधुवा नेशनल पार्कबाट हात्तीको बथान आएर क्षति पु¥याइरहेको बोहराले बताए।

हात्तीले आतङ्कित भएका स्थानीय हात्ती नियन्त्रण तथा धपाउनका लागि समुदायस्तरमा विभिन्न क्रियाकलाप सञ्चालन गर्ने गर्दछन्। हात्ती आएर घर भत्काउने र अन्नपात नष्ट गर्ने भएकाले रातभर जागाराम बस्ने गरेको स्थानीयवासी नयाँराम बुढाले बताए। यहाँका बासिन्दा दीर्घकालीन समाधानका लागि करेन्टसहितको तारबार लगाइदिनुपर्ने माग गर्न थालेका छन्। उनीहरुले हात्ती भगाउन उच्च टहरा भए सहज हुने भएकाले हटरा निर्माण गरिदिन स्थानीय तहलाई ज्ञापनपत्र समेत बुझाएका छन्।

श्रीलङ्कामा नदी कटानले करिब ५०० बिघाको टापु बनेको छ। यहाँ वर्षेनी कर्णाली नदीले दर्जनौँ बिघा जमिन कटान गर्ने गरेको छ। टीकापुर– ८ का वडाध्यक्ष दीर्घबहादुर ठकुल्ला विपद्को जोखिममा रहेको वडा भएकाले यहाँका नागरिकका समस्या समाधानका लागि नगरपालिका गम्भीर भएको बताए।