०७७ पुस पहिलो साता स्वास्थ्य निर्देशनालय दिपायलले सार्वजनिक गरेको तथ्याङक अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमा २३ वटा भेन्टिलेटर र २७ बेडको आइसीयू थियो । त्यसको साढे चार महिनापछि स्वास्थ्य निर्देशनालयले नै सार्वजनिक गरेको तथ्यांकमा प्रदेशभरी २३ वटा भेन्टिलेटर र ३३ बेडको आइसीयू रहेको उल्लेख छ ।
यो तथ्याङकले साढे चार महिनाको अवधिमा प्रदेश सरकारले ६ श्यैैया थपेको देखिएको छ भने भेन्टिलेटर एउटा पनि थप भएको छैन । यसले कोभिड-१९ को संक्रमण रोकथाम र उपचारमा सुदूरपश्चिम सरकार कति गम्भीर छ ? भन्ने प्रश्न खडा गरेको छ ।
सेती प्रादेशिक अस्पतालका कोभिड-१९ विभाग प्रमुख डाक्टर शेरबहादुर कमरले दोस्रो लहरको कोभिड-१९को संक्रमण तीब्र भए पनि सरकारको तयारी भने फितलो रहेको बताए । ‘कोरोनाको सुरुवाती अवस्थामा पनि सुदूरपश्चिम प्रदेश सबैभन्दा बढी जोखिममा थियो,’ उनले भने, ‘अहिले पनि बढी जोखिममा हाम्रै प्रदेश छ । तर यहाँ संक्रमितको उपचारका लागि कुनै व्यवस्थापन नै भएको छैन । न हामीसंग उपकरण छन् । न त भएका उपकरण चलाउने जनशक्तिको नै व्यवस्थापन भएको छ ।’ उनले सुरुवाती अवस्थाको जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै संघीय, प्रदेश र स्थानीय सरकारले तयारी नगर्दा भयावह स्थिति सृजना भएको बताए ।
यता सुदूरपश्चिमवासीले भने कोभिड संक्रमण र मृत्यु दर बढ्दै गए पनि प्रदेश सरकार निन्द्रामा रहेको आरोप लगाएका छन् । सेती प्रादेशिक अस्पतालमा कोरोना परीक्षण गर्न पुगेका धनगढीका रोशन चौधरीले भने, ‘स्वाब दिनकै लागि घण्टौसम्म लाइन लाग्नुपर्ने अवस्था छ । संक्रमण भएपछि अस्पतालमा भर्ना हुने ठाउँ छैन् । प्रदेश सरकार निन्द्रामा छ जस्तो लाग्छ ।’
यता सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले भने परीक्षण र उपचारमा सरकार गम्भीर रहेको बताउँछ । ‘प्रदेश सरकार निन्द्रामा छ भनेर प्रतिक्रिया जनाउनेहरू नै सुतेका छन् होला,’ प्रदेशको सामाजिक विकास मन्त्रालयका प्रवक्ता नरेन्द्र कार्कीले भने, ‘परीक्षण र संक्रमितको उपचार मात्र होइन । भारतबाट आएका संक्रमितहरूका लागि आइसोलेसनको व्यवस्था पनि प्रदेश सरकारले नै गरेको छ ।’
उनले कोरोना भाइरसका गम्भीर संक्रमितको संख्या बढ्दै गएको बताउँदै उपकरणभन्दा जनशक्ति व्यवस्थापनमा समस्या रहेको जनाए । ‘आइसीयू बेड र भेन्टिलेटर त हामी खरिद गर्ने थियौँ,’ कार्कीले भने, ‘तर ती उपकरण चलाउनका लागि सुदूरपश्चिममा मात्र होइन नेपालमै जनशक्तिको चरम अभाव छ । हामीलाई भएका उपकरण चलाउन पनि समस्या छ ।’
उनले संक्रमण दर बढेकोले गेटा मेडिकल कलेजमा आइसोलेसन बनाउने तयारी भइरहेको बताए । उनले अगाडि थपे, ‘अहिले गेटा मेडिकल कलेजमा बेड राखेर आइसोलेसन सञ्चालन गर्छाै । केही समयपछि धनगढीमै निर्माणाधीन आयुर्वेदिक औषधालयमा सार्ने योजना छ ।’ उनले आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्रालयमा कोरोना परीक्षण र उपचारका लागि बजेट माग गरेको भए पनि स्वीकृत नभएको समेत बताए । उनले पौने दुई करोड बजेट माग भएको बताए ।
कोरोनाको दोस्रो लहर तीब्र रूपमा फैलिएपछि पश्चिमी सीमा नाका गौरीफन्टा भएर स्वदेश फर्किनेको संख्या बढ्दै गएको छ । नाकामा होल्डिङ सेन्टर नहुँदा भारतबाट फर्किएका नेपाली सोझै घर गइरहेका छन् । जसले सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पनि संक्रमण र मृत्यु दर बढेको छ । बिहीबार मात्रै सुदूरपश्चिममा ११ जना कोरोना संक्रमितको मृत्यु भएको छ । संक्रमण र मृत्यु दर बढेको भन्दै कैलाली र कञ्चनपुरमा बिहीबारदेखि नै निषेधाज्ञा लागू छ ।