दार्चुलाको अपि हिमाल गाउँपालिकाले बेरोजगारलाई कृषि र पशुपालन व्यवसायमार्फत आत्मनिर्भर बनाउने नीति कार्यक्रम ल्याएको छ। जिल्लाकै दुर्गम क्षेत्रको हिमाली गाउँपालिकाले कृषि र पशुपालनको राम्रो सम्भावना रहेको भन्दै बेरोजगारलाई यसतर्फ लक्ष्य गरी नीति कार्यक्रम ल्याएको छ। 

गाउँपालिकाको १२औँ गाउँसभाले ‘समृद्धि र खुशी अपिका लागि जादुगरीका चार आधार, स्वास्थ्य, शिक्षा, कृषि र पर्यटन बोक्ने रोजगारीको दिगो पूर्वाधार’ भन्ने मूल नाराका साथ नीति कार्यक्रम सार्वजनिक गरेको छ। कोभिडले रोजगारी गुमाएकालाई गाउँ फर्काएर रोजगारी दिने नीति लिएको गाउँपालिकाले जनाएको छ। गाउँपालिकाले बेरोजगारलाई कृषि र पशुपालनतर्फ आत्मनिर्भर गराउने उद्देश्य राखेको छ।

गाउँपालिकाभित्रका बेरोजगारहरूको लगत सङ्कलन गरी पालिकाभित्र रोजगार बैंक स्थापना गर्ने गाउँपालिकाको नीति कार्यक्रम रहेको छ। बेरोजगारलाई भौतिक पूर्वाधारमा रोजगारी दिलाउने गाउँपालिकाले जनाएको छ। यस्तै प्रधानमन्त्री स्वरोजगार कार्यक्रममार्फत १०० जनालाई रोजगारी दिलाइने योजना गाउँपालिकालको छ। कोभिड–१९ का कारण समस्यामा परेकालाई आयआर्जनमुखीतर्फ आत्मनिर्भर बनाउने गाउँपालिकाको नीति छ।

‘हाम्रो गाउँ हाम्रो ठाउँ, बाँझो जमीन रहने छैन कुनै ठाउँ’ भन्ने नारालाई आत्मसात् गर्दै महामारीमा गाउँ फर्किएकालाई रोजगारी सुनिश्चितता हुने नीति समेटिएको गाउँपालिका अध्यक्ष धर्मानन्द मन्यालले बताए। गाउँपालिकाले कृषि आधुनिकीकरण कार्यक्रममार्फत ‘एक बस्ती, एक उत्पादन’ कार्यक्रम लागू गर्नेछ।

किसानको बाली बीमामा जोड दिइने छ। किसानको उत्पादनलाई कृषि उपज सङ्कलन केन्द्र, प्याकेजिङ, लेबलिङ तथा बजारीकरणमा सहजीकरण गरिने उल्लेख छ। आधुनिक ओखर, स्याउ, अमिलो जातका फलफूलका विरुवाहरु वितरण गरिने र व्यावसायिकतामा जोड दिइने नीति लिइएको छ। 

गाउँपालिकाको मुख्य उत्पादनका रूपमा रहेका रैथाने बाली (राजमा, जौ, कोदो, फापर आदि), मसला बाली रायो, लसुन, बेसार, अदुवा, प्याज, धनियाँको संरक्षण, आधुनिकीकरण तथा व्यावसायीकरण गर्ने नीति अवलम्बन गरिएको छ।

पशुपालनमा जोड दिन भेडाबाख्रा संरक्षण कार्यक्रम, तथा भेडा प्रवद्र्धन गरिने छ। सबै वडामा भेटेरिनरी शाखा विस्तार गरिने नीति छ। यस्तै कोभिडका कारण बेरोजगार कृषकलाई पशुपालनमा आत्मनिर्भर बनाई आयआर्जनमा वृद्धि गर्न किसानहरू ‘गरे सिक्छन् देखे विश्वास गर्छन्’ भन्ने कुरालाई पुष्टि गर्न एक वडा एक उत्पादन कार्यक्रम लागू गरिने भएको छ।

किसानको खेतबारीमा कार्यक्रम 
सदरमुकाम खलङ्गास्थित महाकाली नगरपालिकाले आगामी आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को वार्षिक नीति कार्यक्रम सार्वजनिक गरेको छ। नगरप्रमुख हंसराज भट्टले सोमबार महाकाली नगरपालिका कार्यालयमा आगामी आर्थिक वर्षको नीति कार्यक्रम सार्वजनिक गरेका हुन्। आगामी नीति कार्यक्रममा अधिकांश पुरानै कार्यक्रम जोडिएका छन्। नगरपालिकाले किसानको पेशा सुनिश्चित गर्न तथा प्राविधिक समस्या समाधान गर्न किसानको खेतीबारीमा कार्यक्रम ल्याउने भएको छ।

कृषि पेशामा लागेका कृषकलाई निरन्तर कृषि पेशामै संग्लन गराउन तथा प्राविधिक समस्या समाधान गर्न यस्तो कार्यक्रम ल्याउन लागिएको हो। कृषि उत्पादनमा वृद्धि गर्न सिँचाइ पहुँच उपलब्ध गराइने नीति कार्यक्रममा उल्लेख छ। यसका लागि नगरपालिकाले ठूला सिँचाइ योजनाअन्तर्गत सकार सिँचाइ, मझौला सिँचाइ योजनाअन्तर्गत काकडा सिँचाइ, झुस्कु सिँचाइ तथा साना सिँचाइ योजना मखौली, धाप सिँचाइ सञ्चालनमा ल्याउने उल्लेख गरिएको छ।

व्यावसायिक कृषि गरिरहेका किसानलाई पहिचान गरी कृषक परिचयपत्र वितरणको व्यवस्थापन मिलाइने नगरप्रमुख भट्टले उल्लेख गरेका छन्। यस्तै उनले कृषक पेन्सन कोषमार्फत कृषकको योगदानको कदर गरी सम्मानित गरिने बताएका छन्। नगरपालिकाभित्रको वातावरणीय समृद्धिका लागि ‘एक घर, एक फल बिरुवा’ वितरण तथा उत्पादनका आधारमा अनुदान वितरण कार्यक्रमलाई व्यवस्थित गरिने उल्लेख छ।

यस्तै नगरपालिकाले दुग्ध उत्पादनका लागि उन्नत भैँसी पाल्ने कृषकलाई प्रोत्साहन गर्ने तथा युवाशक्तिलाई कृषि पशुपालनमा आकर्षित गर्ने नीति लिएको छ। तरकारी र मासुमा आत्मनिर्भर बनाउन तथा कृषि तथा पशु व्यवसायमा आबद्ध हुने युवालाई तीन वर्षसम्मको ब्याज नगरपालिकाले बेहोर्ने गरी १० लाखसम्मको ऋण अनुदानका लागि वित्तीय संस्थासँग सहकार्य गरिने उल्लेख गरिएको छ।